Nước giếng

Chuyện do khách hàng kể:

Năm 1996, gia đình tôi chọn mua được một miếng đất ven đô để định cư. Về "phong - thủy", đây là khu đất tốt, không quá xa trung tâm, gần sông nước, thuận tiện giao thông, không khí trong lành. Nhưng khi mọi người còn đang ngây ngất niềm-vui-nhà-mới thì lập tức phải đối diện với một sự thật "phũ phàng": khu vực ngoài vùng phủ sóng của nước máy.

Bắt buộc phải khoan giếng. Theo chỉ dẫn, chúng tôi tìm tới một đơn vị khoan giếng có tiếng, có bảo hành "nước không trong không lấy tiền".

Lúc đầu, ngoại trừ mùi tanh thường thấy, nước rất trong. (Đựng trong chai PET, không ai phân biệt được với nước đóng chai). Đến ngày thứ 3 thì phát hiện vấn đề:

Toàn bộ la-va-bo, bồn tắm và các dụng cụ tráng men đều xuất hiện những vết màu nâu đỏ, không thể lau được.
Máy giặt, quần áo bị ố nâu, cho nhiều bột giặt nhưng rất ít bọt.
Nước trà bị đen, mất hương thơm.
Khi tắm xong thấy da khô, rin rít, rất khó chịu
Khi nhận kết quả xét nghiệm tại viện Pasteur, chúng tôi thật sự lo lắng:

Nguồn nước nhiễm phèn (sắt), nhiễm mangan
Độ pH dưới mức cho phép (<6.5)
Nhiễm dư lượng thuốc trù sâu (trước đây khu này từng trồng rau)
Nhiễm vi sinh, chất hữu cơ và nhiều, nhiều hóa chất khác...


Các nguồn gây ô nhiễm nước ngầm


Những "vấn đề" của nước giếng
Cặn thô - Cát, bùn do máy bơm hút lên
Độ cứng - Do các kim loại nặng như Can-xi, Magiê hòa tan trong nước, gây đóng cặn trong các thiết bị (máy nước nóng, ấm, bình thủy, máy giặt... Ngoài ra, giặt quần áo bằng loại nước này thường tốn nhiều bột giặt hơn.
Màu - Màu ố vàng, nâu sậm do phèn hoặc các hợp chất hữu cơ trong nguồn nước
Phèn sắt (có thể kèm theo mangan)- Thường là các ion sắt II hòa tan trong nuớc, chỉ có thể khử chứ không thể lọc được.
Mùi và vị- Có thể là mùi phèn, mùi sulphur hoặc mùi do vi khuẩn gây ra..
Độ pH - Chỉ tính chất axit hoặc kiềm. Khi độ pH nhỏ hơn 6.5, nước có tính axit, ăn mòn các vật dụng bằng kim loại, ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa, gây đau bụng, ói mửa. Độ pH lớn hơn 8 làm cho nước "cứng", gây đóng cặn các thiết bị.
Độ đục - Cặn thô và các tạp chất hòa tan làm cho nước đục.
CHLORIDES - Nguồn nước có vị mặn và ăn mòn các vật dụng bằng kim loại do hàm lượng muỗi cao. Tiêu chuẩn là 250 ppm.
NITRAT - Nitrat xâm nhập nguồn nước từ rất nhiều nguồn: phân bón, thuốc trừ sâu, phân động vật... Nitrat là nguyên nhân gây bệnh xanh da ở trẻ nhỏ, một bệnh có nguy cơ tử vong cao.
Nhiễm khuẩn - Với tốc độ khoan giếng tràn lan, không đúng kỹ thuật, không theo quy định an toàn, tầng nước ngầm của chúng ta không tránh khỏi bị ô nhiễm vi sinh
Kinh nghiệm xử lý nước giếng
Để biết được chất lượng nước giếng, chúng ta nên thực hiện định kỳ xét nghiệm chỉ tiêu lý hóa cơ bản tại các cơ quan y tế địa phương:

Sau khi có kết quả xét nghiệm nước, ta có thể đối chiếu với các tiêu chuẩn nước uống/ nước sinh hoạt do Bộ Y tế công bố để xem cần phải xử lý loại tạp chất nào, áp dụng loại lọc nào cho thích hợp/ hiệu quả.

Phương pháp xử lý nước giếng cần phải dựa trên kết quả phân tích. Nếu giếng bị phèn, nhiễm màu, mùi, nước nặng cần xử lý ngay tại nguồn bơm lên (lọc cặn, khử phèn). Một số tạp chất có thể xử lý tại nơi sử dụng, tùy theo mục đích.

Nên lưu ý, để tiết kiệm và hiệu quả, nên lọc thô trước khi xử lý bằng các công nghệ mới. Thí dụ, tuổi thọ của hệ thống lọc thẩm thấu ngược sẽ dài hơn nếu nguồn nước đầu vào đã được làm mềm.

Cách lấy mẫu nước để xét nghiệm
Để xét nghiệm 13 chỉ tiêu lý hóa cần ít nhất 1 lít nước mẫu.

Dùng chai pet sạch để lấy mẫu.
Lấy mẫu trực tiếp từ giếng. Cho máy bơm hoạt động khoảng 3 - 5 phút để hút hết lượng nước lưu trong hệ thống đường ống rồi mới lấy mẫu.
Để xét nghiệm vi sinh (5 chỉ tiêu) cần tối thiểu 500ml nứoc mẫu đựng trong chai tiệt trùng (đun sôi hoặc mượn của nơi xét nghiệm)
Các chỉ tiêu cơ bản cần kiểm tra ban đầu và thường xuyên để đánh giá sơ bộ mẫu nước có tốt hay không, gồm 14 chỉ tiêu. Trong đó chỉ tiêu chlorine tự do chỉ áp dụng cho nước đã qua xử lý tiệt trùng (nước máy).
Các chỉ tiêu chuyên sâu hơn, cần kiểm tra khi có yêu cầu nếu nghi ngờ nhiễm đặ biệt như nước ở vùng hay bị nhiễm kim loại nặng như arsenic, chì, thủy ngân hay bị nghi nhiễm chất khác như thuốc trừ sâu, chất thải công nghiệp...
Các chỉ tiêu vi sinh, thử từ 2 hoặc 5 chỉ tiêu cơ bản để đủ cơ sở xác định mẫu nước có nhiễm khuẩn hay không. Nếu cần thiết cũng xét nghiệm các chỉ tiêu đặc biệt khi có sự nghi ngờ.
Địa chỉ xét nghiệm nước và giá tham khảo: (click để xem)
http://thietbiloc.com/nguon-nuoc/608-xet-nghiem-nuoc

Theo dõi
Một khi đã quyết định lắp đặt một hệ thống xử lý nước giếng, cần tuân thủ tối đa những chỉ dẫn của nhà sản xuất. Ngoài ra, cũng nên định kỳ xét nghiệm lại chất lượng nước sau khi xử lý để chắc chắn rằng hệ thống của bạn hoạt động tốt. Ta có thể điều chỉnh đôi chút tùy theo chất lượng đầu ra. Việc tái xét nghiệm nếu có điều kiện, nên được thực hiện một số lần trong năm và sau mỗi lần điều chỉnh hệ thống.

Ngay cả khi không lắp đặt hệ thống xử lý nào cũng cần phải làm xét nghiệm định kỳ hàng năm để so sánh, theo dõi sự biến đổi chất lượng nước qua từng năm. Còn khi đã có một hệ thống xử lý, ta cũng cần có kết quả xét nghiệm định kỳ để theo dõi chất lượng nước cũng như hiệu quả của hệ thống, xem xét việc thay phụ tùng/ ống lọc mới

Nhà tôi ỏ quận Tân Phú, chỉ có nước giếng khoan. Nhưng nước ở khu này nhiều phèn quá, bám đầy trên các vật dụng. Ghét nhất là nó để lại các vết ố vàng trên quần áo nên rất khó để mặc áo trắng hoặc sáng màu. Tôi chỉ muốn xử lý dứt điểm phiền toái này thôi vì gia đình tôi mua nước đóng bình để nấu ăn. Vậy giải pháp và thiết bị nào là hợp lý nhất?

Tôi đã gọi điện trực tiếp qua công ty nhưng bên đó trả lời là cần phải có kết quả xét nghiệm trước rồi mới tư vấn thiết bị phù hợp.

Thietbiloc.com:

Đây là một trong những câu khách hàng sử dụng nước giếng thường xuyên hỏi.

Theo bạn mô tả thì nguồn nước nhà bạn có biểu hiện của độ pH thấp, nhiễm sắt. Tuy nhiên, để xử lý tốt các vấn đề này rất cần xét nghiệm để biết chính xác mức độ nhiễm phèn và các yếu tố có thể cản trở quá trình xử lý phèn.

Nếu kết quả cho thấy pH từ 5,5 đến <6.5, chúng tôi sẽ dùng vất liệu lọc bằng calcite tự nhiên. Trường hợp pH quá thấp thì phải dùng Soda.

Nếu nước nhiễm sắt (ở dạng ion hòa tan Fe++) thì phải dùng phương pháp oxy hóa kết tủa và lọc bỏ sắt...

Xin hỏi nước nhiễm phèn là nước gì vậy? Nước giếng sau khi bơm lên 1 ngày thì nổi váng có phải bị nhiễm phèn không? Có giống như nước phèn ở quê không? Xử lý như thế nào?

Trả lời:

Nước nhiễm phèn là mối quan tâm của đa số người sử dụng nước giếng. Tuy nhiên, rất tiếc, cho đến nay chúng tôi chưa tìm thấy định nghĩa về “nước nhiễm phèn” trong tiếng Việt. Khái niệm “nước phèn” hay “nước nhiễm phèn” thường được hiểu theo nhiều cách khác nhau, tuỳ từng địa phương, tuỳ từng người.

Trong thực tế, chúng tôi thường được khách hàng mô tả về nước giếng như thế này:

Nước nhà tôi bị nhiễm phèn, nếm có vị chua chua.
Nước nhà tôi bị phèn quá, giặt quần áo bị ố vàng hết cả.
Nước nhà tôi nhiễm phèn nặng, ngửi thấy mùi tanh tanh …
Quả thật, đó là những biểu hiện chung của hiện tượng nước bị ô nhiễm mà trong dân gian thường gọi chung là PHÈN. Cho đến nay, rất khó có thể tìm được định nghĩa chính xác của Phèn trong các bộ từ điển tiếng Việt.

Sau khi nghiên cứu các tài liệu chuyên ngành, cả trong và ngoài nước, chúng tôi xin lược dịch một số định nghĩa về phèn để chia sẻ với quý vị tham khảo.

Hy vọng khi biết được phèn có nhiều loại, là những phức chất chứa nhiều nguyên tố khác nhau chúng ta sẽ phải xét nghiệm mẫu nước để tìm ra phương án xử lý thích hợp.

Phèn là gì?
Là những muối kép có cấu tạo tinh thể đồng hình (đa phần có 8 mặt) tạo nên bởi các anion sunfat SO4-2 (cũng có thể là anion selenat SeO4-2; anion phức SeF4-2 hoặc ZnCl4-2) và cation của hai kim loại có hoá trị khác nhau.

Công thức chung của phèn là MIMIII(SO4)2.12H2O; MI là kim loại hoá trị 1 như Na+, K+, Ce+, Rb+, hoặc NH4+; MIII là ion kim loại hoá trị 3 như Al3+, Fe3+, Mn3+, V3+, Ti3+ Co 3+, Ga3+, Rb3+, Cr3+.

Thường gặp các loại muối kép này dưới tên Phèn kép. Người ta quen gọi các muối kim loại ngậm nước với công thức Mx(SO4)y.nH2O là Phèn đơn. Ví dụ. phèn amoni là muối kép (NH4)2SO4, Al2(SO4)3.24H2O, phèn crom Na2SO4.Cr2(SO4)3.24H2O; phèn kali KAl(SO4)2.12H2O, phèn natri NaAl(SO4)2.12H2O; phèn đen: hỗn hợp của nhôm sunfat và than hoạt tính. Dùng để tinh chế nước; dùng trong công nghiệp vải, sợi, giấy, thuộc da, vv. Một số loại phèn cụ thể: Phèn nhôm; Phèn sắt.

PHÈN SẮT
Là một muối kép của sắt (III) sunfat với muối sunfat của kim loại kiềm hay amoni, ví dụ. kali sắt sunfat [K2SO4.Fe2(SO4)3.24H2O hay KFe(SO4)2.12H2O]. Ở dạng tinh khiết, Phèn sắt là tinh thể không màu, nhưng thường có màu tím vì có vết mangan; tan trong nước. Phèn sắt được điều chế bằng cách kết tinh hỗn hợp sắt (III) sunfat với muối sunfat của các kim loại kiềm hoặc amoni. Phèn sắt thường được dùng làm thuốc thử trong các phòng thí nghiệm.

PHÈN NHÔM
gồm hai loại:

Phèn nhôm đơn: Al2.(SO­4)3.18H2O.
Phèn nhôm kép: muối kép của sunfat nhôm với sunfat kim loại kiềm hoặc amoni.
a) Kali nhôm sunfat hay PHÈN NHÔM KALI (thường gọi: phèn chua) [KAl(SO4)2.12H2O hay K2SO4.Al2(SO4)3.24H2O]: Tinh thể lớn hình bát diện, trong suốt, không màu,vị chát, cảm giác se lưỡi; khối lượng riêng 1,75 g/cm3; tnc= 92oC; đun nóng đến 200oC thì mất nước kết tinh, thành phèn khan ở dạng bột trắng (thường gọi là phèn phi hoặc khô phèn) ít tan trong nước.

Dung dịch phèn chua có tính axit, không độc. Tinh thể phèn tan trong nước tạo màng hiđroxit lắng xuống kéo theo các chất bẩn lơ lửng trong nước, vì vậy, nó được dùng làm trong nước; làm chất cầm màu trong nhuộm vải; chất kết dính trong ngành sản xuất giấy; làm thuốc thử trong các phòng thí nghiệm, dùng làm thuốc cầm máu bề mặt, lau rửa bộ phận cơ thể ra nhiều mồ hôi, rửa niêm mạc miệng, họng; làm thuốc rắc kẽ chân. Y học cổ truyền còn gọi phèn chua là bạch phèn. Bạch phèn có tính hàn, vào kinh tì, giải độc, sát khuẩn, cầm máu, chữa viêm dạ dày, ruột; dùng thêm các vị thuốc khác chữa đau răng. Phèn phi trộn với bột lưu huỳnh tán nhỏ và tá dược dùng bôi nách sau mỗi lần tắm để chữa chứng hôi nách.

b) Amoni nhôm sunfat hay PHÈN NHÔM amoni [(NH4)2SO4.Al2(SO4)3.24H2O)]: tinh thể màu trắng, khối lượng riêng 1,65 g/cm3, tnc = 94,5oC. Dễ tan trong nước. Cũng dùng làm trong nước; là một thành phần của bột nở, bột chữa cháy; dùng trong mạ điện; trong y học, dùng làm thuốc lợi tiểu, gây nôn.

…

Đọc đến đây chúng tôi thấy đom đóm bay đầy trước mặt. Hy vọng quý vị hãy mang mẫu nước đến những phòng thí nghiệm uy tín để họ phân tích xem “phèn” trong nước giếng của Quý vị gồm có những gì.

Sau khi có bảng kết quả phân tích “nước nhiễm phèn”, chúng tôi hy vọng sẽ có cách để xử lý!

Nước mặt ở các vùng đồng bằng cũng thường bị nhiễm phèn do tính chất thổ nhưỡng (đất phèn). Nước phèn thường có thêm các biểu hiện như độ acid cao, (pH thấp), có vị chua của sulphuric acid, được tạo thành khi đất phèn (pyrite (FeS2)) tiếp xúc với không khí. Quá trình này đang diễn ra nhanh hơn do tốc độ khai thác sử dụng đất nông nghiệp ngày càng cao.